Ὁ Ἅγιος Ἀθηνογένης ἐπίσκοπος Πηδαχθόης καὶ οἱ Δέκα Μαθητές του

Πατρίδα του ἦταν ἡ Σεβάστεια τῆς Καππαδοκίας. Ἡ μόρφωσή του, ἡ θερμὴ πίστη του, καθὼς καὶ ἡ γενναία φιλανθρωπική του δράση, τὸν ἀνέδειξαν ἐπίσκοπο Πηδαχθόης. Σὰν ἐπίσκοπος, ἦταν φωτεινὸ πνευματικὸ λυχνάρι γιὰ τὸ ποίμνιό του. Μάλιστα τόσο πολὺ ἤθελε νὰ συνεχιστεῖ τὸ ἔργο τοῦ Εὐαγγελίου, ὥστε μὲ ἰδιαίτερη φροντίδα κατάρτισε ἰκανότατους βοηθούς του. Ἄλλα ὅταν ἔγινε ὁ διωγμὸς ἐπὶ Διοκλητιανού, ὁ Ἀθηνογένης μὲ δέκα μαθητὲς του συνελήφθη ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα Φηλίμαρχο, καὶ ἀφοῦ ὅλοι ὁμολόγησαν τὸ Χριστὸ ἀποκεφαλίσθηκαν. Ἀξίζει δὲ νὰ ἀναφέρουμε, ὅτι στὸν Ἀθηνογένη ὀφείλουμε τὸ γνωστὸ κατανυκτικὸ ἑσπερινὸ ὕμνο, «Φῶς ἱλαρὸν ἁγίας δόξης, ἀθανάτου Πατρός, οὐρανίου, ἁγίου, μάκαρος, Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλθόντες ἐπὶ τὴν ἡλίου δύσιν, ἰδόντες φῶς ἑσπερινόν, ὑμνοῦμεν Πατέρα Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Θεόν. Ἄξιον σὲ ἐν πάσι καιροὶς ὑμνεῖσθαι φωναὶς αἰσίαις, Υἱὲ Θεοῦ, ζωὴν ὁ διδοὺς διὸ ὁ κόσμος σὲ δοξάζει». Ποὺ σημαίνει: Ἰησοῦ Χριστέ, σὺ ποὺ εἶσαι τὸ χαρούμενο φῶς τοῦ Ἀθανάτου, Οὐρανίου, Ἁγίου καὶ μακαρίου Πατρός, ἀφοῦ φθάσαμε στὴ δύση τοῦ ἥλιου καὶ εἴδαμε τὸ ἑσπερινὸ φῶς, ὑμνοῦμε τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸν καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, δηλαδὴ τὸν Τριαδικὸ Θεό. Εἶναι ἄξιο νὰ σὲ ὑμνοῦμε σὲ κάθε ὥρα μὲ μελωδικὲς φωνές, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐσὺ ποὺ δίνεις ζωή. Γι' αὐτὸ ὁ κόσμος σὲ δοξάζει. Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως. Χρῖσμα ἅγιον, εἰσδεδεγμένος, Μάρτυς ἔνθεος, τοῦ Λόγου ὤφθης, Ἀθηνόγενες ἀθλήσας στερρότατα, καὶ ὡς θυσίαν αὐτῷ προσενήνοχας, τῶν φοιτητῶν σου δεκάδα τὴν πάνσεπτον· μεθ’ ὧν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος. Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου. Ἱεραρχήσας ἀμέμπτως τῷ Κτίσαντι, μαρτυρικὸν ὁλοκάρπωμα πέφηνας, σὺν μαθηταῖς ὁμοῦ θυόμενος, οἷα ποιμὴν σὺν ἀμνοῖς Ἀθηνόγενες· μεθ’ ὧν θείας δόξης ἐπέτυχες. Μεγαλυνάριον. Χαίροις Ἀθηνόγενες ἱερέ· σὺ γὰρ ἀναιμάκτως, τῇ Τριάδι ἱερουργῶν, αἵματι ἰδίῳ, ἀθλητικῶς ἐτύθης, σὺν Μαθητῶν δεκάδι, τῷ σὲ δοξάσαντι.